काठमाण्डौ । स्वास्थ्यमन्त्री भानुभक्त ढकालले देशमा फैलिँदै गएको कोरोना भाइरस संक्रमण नियन्त्रणका लागि सरकारले ‘सिक्स टी’को रणनीति अपनाएको बताएका छन् । 

नयाँ वर्ष २०७७ को उपलक्ष्ममा देशबासीलाई शुभकामना दिन फेसबुक पेजमार्फत लाइभ सम्बोधन गर्दै उनले ‘सिक्स टी’ सूत्रको विषयमा जानकारी गराएका हुन् । 

उनले ‘सिक्स टी’को फर्मूला अनुसार देश अगाडि बढेको र यो फर्मूलाको पूर्ण पालनापछि कोरोना भाइरसविरुद्धको लडाईमाथि विजय हासिल गरिने विश्वास समेत व्यक्त गरे । 

स्वास्थ्यमन्त्रीको ‘सिक्स टी’को रणनीति के हो त ? 

पहिलो टी: ट्राभल रेस्ट्रिक्सन 
यो रणनीति अन्तरगत सरकारले आवातजावत बन्द गरेको छ । बाहिरी देशबाट नेपाल भित्रिने मार्गहरु बन्द छन् । चैत १० गतेदेखि देशमै पनि लकडाउनको अवस्था छ । यो अवस्थामा विदेशबाट भित्रिएकाहरु क्वारेन्टाइनमा बस्न जरुरी रहेको स्वास्थ्यमन्त्री ढकालले बताएका छन् । संक्रमण एकअर्कामा नसरोस् भन्नका लागि धेरै मुलुकले यो रणनीति अपनाएका र यो प्रभावकारी पनि भएको उनको दाबी छ । हाम्रो देशलाई समेत संक्रमणबाट बचाउन हो भने ट्राभल रेस्ट्रिक्सन अनिवार्य र यसको पूर्ण पालना समेत अनिवार्य रहेको उनको भनाई छ। 

दोश्रो टी: टेस्टिङ
यो रणनीति अन्तरगत स्थानीय, प्रदेश र संघीय सरकारहरुले क्वारेन्टाइनमा रहेकाहरुको नमूना परीक्षणलाई तीव्र पार्ने भन्ने हो । होम क्वारेन्टाइनमा बसेकाहरुको समेत आवश्यकता हेरी रणनीति अन्तरगत सरकारले नमूना परीक्षणको व्यवस्था मिलाउनेछ । कुन व्यक्तिलाई परीक्षण गर्ने वा नगर्ने, कति अवधिमा पुनः परीक्षण गर्ने वा नगर्ने भन्ने विषय निक्र्यौल गर्दै परीक्षणको दायरालाई फराकिलो पार्ने र धेरैभन्दा धेरैको नमूना परीक्षण गर्ने योजना यसअन्तर्गत पर्ने मन्त्री ढकालले जानकारी दिए । 

तेश्रो टी: ट्रेसिङ
यो रणनीतिअन्तर्गत सरकारले संक्रमित व्यक्तिका परिवार, नजिकका व्यक्तिहरु, जो ती संक्रमितको सम्पर्कमा आए(उनीहरु)लाई पत्ता लगाउने र त्यस्ता संभावित संक्रमितहरुलाई समेत परीक्षणको दायरामा ल्याउने उद्देश्य हो । पुराना संक्रमितमध्ये अधिकांशसँग सम्पर्कमा आएकाहरुलाई पत्ता लगाउने काम भइसकेको र नयाँ संक्रमितहरुको हकमा समेत ट्रेसिङको कार्य सुरु भइसकेको ढकालले जानकारी दिए । 

चौथो टी: ट्रयाकिङ
संभावित संक्रमित र संक्रमित व्यक्तिको एक ठाउँबाट अर्को ठाउँमा आवाजत जावत भएमा त्यसको यकिन गरी आइसोलेसनमा राख्न अनुगमन गर्ने विधिलाई सरकारले ट्रयाकिङको सूत्र भनेको छ । यसका लागि सिसिएमसी, स्वास्थ्य मन्त्रालयबाट संचालित कल सेन्टर, मोवाइल एप, वेबसाइट लगायतका माध्यम तथा संयन्त्रणको व्यवस्था गरिएको छ । यो कार्यलाई थप व्यवस्थित बनाउन व्यक्तिले क्वारेन्टाइनको नियम पालना गरे या नगरेको भन्ने विषयको पनि अनुगमन गरिन्छ । यसका लागि समेत स्थानीय सरकारदेखि स्वास्थ्य मन्त्रालयसम्मले संयन्त्र परिचालन गरिरहेका छन् । स्थानीय सरकार, प्रदेश सरकार, सुरक्षाकर्मी, संचारकर्मी लगायतको सहयकार्यले मात्र ट्रयाकिङको काम संभव हुने मन्त्री ढकालको प्रष्टोक्ति छ । 

पाँचौ टी: ट्रिटमेन्ट
हालसम्म देशमा कोरोना संक्रमितको संख्या १४ पुगेको छ । तीमध्ये १ जना उपचारपछि घर फर्किइसकेका छन् भने बाँकी १३ जनाको विभिन्न क्षेत्रका अस्पतालमा राखेर उपचार भइरहेको छ । यसैलाई ट्रिटमेन्टको सूत्र भनिएको छ । मन्त्री ढकालले उपचारमा रहेका सबै कोरोना संक्रमितको स्वास्थ्य अवस्था सामान्य रहेको बताएका छन् । संभावित संक्रमितको संख्या आँकलन गरी योजनाबद्ध उपचारको व्यवस्था मिलाउने रणनीति समेत यहीभित्र पर्छ । सरकारले कोरोना संक्रमितहरुको उपचारका लािग काठमाण्डौभित्र र बाहिर गरी सबै अस्पतालहरुलाई तयार गरेर राखेको छ । पछिल्लो समय सरकारी र गैरसरकारी, साना तथा ठूला सबै खालका अस्पतालहरुमा कोरोना संक्रमितको उपचार हुने व्यवस्था मिलाइएको मन्त्री ढकालको दाबी छ । यो रणनीति अन्तरगत नै कोरोना संक्रमितको उपचारको व्यवस्था र त्यसमा लाग्ने सबै खर्च सरकारले नै व्यहोर्ने समेत ढकालले प्रष्ट्याए । यो अवधिमा अन्य गम्भीर खालका बिरामीहरुको उपचार व्यवस्था समेत मिलाउनुपर्ने र यसका लागि समेत सरकारले उचित प्रबन्ध गरेको उनले बताए । 

छैठौं टी: टूगेदर
कोरोना संक्रमणको महामारी रोक्न विश्वभरका देशहरु लागिपरेका छन् ।  नेपाल सरकार समेत आफ्नो बुताले भ्याएसम्म संक्रमण नियन्त्रण तथा रोकथामको प्रयासमा छ । यस्तो अवस्थामा सरकार एक्लैको प्रयासले मात्र रोकथाम र नियन्त्रण संभव छैन, यहीकारण समेत सबै पक्ष सँगै हिँड्न आवश्यक रहेको आशय यो सूत्रले बोक्दछ।

स्वास्थ्यमन्त्री ढकालको भनाईमा  कोरोना रोकथाम तथा नियन्त्रणका लागि गठित उच्चस्तरीय समिति, सीसीएमसी र स्वास्थ्य मन्त्रालयले बनाएका विभिन्न कमिटीमार्फत रोकथाम र नियन्त्रण कार्य व्यवस्थित रुपमा भइरहेको छ । अन्य मन्त्रालय तथा निकायमा समेत विषयगत समिति सक्रिय छन् । स्वास्थ्यकर्मी, सुरक्षाकर्मी, अत्यावश्यक सामान सप्लाई गर्ने व्यक्ति, सरकारी तथा गैरसरकारी संघसंस्था, संचारकर्मी सबै मिलेर अगाडि बढे मात्र कोरोनाविरुद्धको लडाईमा जित हासिल गर्न सकिने ढकालको भनाई छ । 

उनले सरकारले कोरोना संक्रमितको उपचारमा खटिएका स्वास्थ्यकर्मी, उनीहरुको सुरक्षाका लागि परिचालित सुरक्षाकर्मी लगायतको जीवन र स्वास्थ्य सुरक्षालाई प्राथमिकतामा राखेको भन्दै देशमा उपलब्ध साधनस्रोतको अधिकतम उपयोग गर्नुपर्नेमा जोड दिए । उनले यस्तो बेलामा एकजुट भएर कोरोना संक्रमणको लडाईमा होमिनुपर्ने आवश्यकता औंल्याउँदै भने–‘देशलाई महामारीबाट बचाऔं, बाँकी बहस पछि गरौला ।’