काठमाण्डौ । आजको युगमा सानो काम गर्ने मान्छे पनि करोडपति बन्न सक्छ ? सायद जबाफ आउन सक्छ– ‘यो सम्भव छैन।’ तर, यो सम्भव छ।

यदि मनग्य कमाउने इच्छा छ भने लक्ष्यमा पुग्न त्यति कठिन छैन। यसका लागि कुनै विशेष ज्ञान आवश्यक छैन, केवल बलियो इच्छा चाहिन्छ। 

अब प्रश्न उठ्न सक्छ–‘करोडपति बन्नका लागि खल्तीमा इच्छाशक्ति भन्दा धेरै पैसा हुनुपर्छ नि ?’ तर, केही विशेष सूत्र फलो गरे जोकोही पनि करोडपति बन्न सक्छन्। 

यस्ता तन् केही सूत्र

करोडपति को बन्न सक्छ ?

यसको सरल जबाफ हो–‘सबैजना करोडपति बन्न सक्छन्।’ करोडपति बन्नका लागि कमाइले खासै फरक पर्दैन। तपाइँले सही रूपमा लगानी गरेरमात्र आफ्नो वित्तीय लक्ष्य प्राप्त गर्न सक्नुहुन्छ। लगानी सुरु गर्न कुनै ठूलो रकम आवश्यक पर्दैन। तपाइँ सानो रकमसँग लगानी सुरु गर्न सक्नुहुन्छ। सही दिशामा मात्रै लगानी दीर्घकालीन रुपमा अघि बढाउनुपर्छ।

दैनिक १०–२० रुपैयाँ बचत गरेर कसरी बन्न सकिन्छ करोडपति ?

दैनिक १०–२० रुपैयाँ बचत गरेर जो कोही पनि करोडपति बन्न सक्छन्। यसका लागि दीर्घकालीन लगानीमात्रै आवश्यक हुन्छ। दैनिक १० रुपैयाँ बचत गर्नुभयो भने महिनामा ३०० रुपैयाँ बन्छ। यसलाई म्युचुअल फन्डमा एसआईपी गर्नुहोस्। यदि तपाइँले ३५ वर्षसम्म प्रत्येक महिना ३०० रुपैयाँको एसआईपी गर्नुहुन्छ र त्यसमा औसत १८ प्रतिशत रिटर्न पाउनुहुन्छ भने ३५ वर्षपछि तपाइँले कुल रु १.१ करोड रिटर्न पाउनुहुनेछ। 

महिनामा २०–२५ हजार रुपैयाँ कमाउने मान्छे करोडपति बन्न सक्छ?

आवश्यक सक्छ। म्युचुअल फन्डमा लगानी गर्न कुनै ठूलो रकम आवश्यक पर्दैन। तपाइँ प्रतिमहिना १ हजार रुपैयाँबाट सुरु गर्न सक्नुहुन्छ। आज हरेक व्यक्तिले मासिक १–२ हजार रुपैयाँ बचत गर्न सम्भव छ। यस्तो अवस्थामा मासिक २० देखि २५ हजार रुपैयाँ कमाउने व्यक्ति लामो समयसम्म लगानी गरेर सजिलै करोडपति बन्न सक्छन्। यसका लागि तपाइँले प्रत्येक महिना एसआईपी जारी राख्नु पर्छ र त्यसपछि तलब बढ्दै जाँदा लगानी बढाउनुहोस्। सुरुमा आफ्नो आयको २० प्रतिशतसम्म लगानी गर्नुहोस्।

करोडपति बन्नका लागि कुन उमेरमा लगानी सुरु गर्नुपर्छ ?

समयले कसैलाई पर्खिंदैन। त्यसकारण जब तपाइँ उठ्नुहुन्छ, बिहान हुन्छ तर यो पनि एकदम सत्य हो कि जति चाँडो तपाइँले लगानी गर्न थाल्नुहुन्छ, लक्ष्य त्यति नै सजिलो हुनेछ। तपाइँ म्युचुअल फन्डमा एसआईपीमार्फत ठूला लक्ष्य प्राप्त गर्न सक्नुहुन्छ। यदि २० वर्षको युवाले दैनिक ३० रुपैयाँको एसआईपी गर्न सक्छ भने उसले ६० वर्षको उमेरपछि १२ प्रतिशत ब्याजमा १ करोड ७ लाख करोड रुपैयाँ संकलन गर्न सक्छ। यस अवधिमा ४ लाख ३२ हजार लगानी गर्नुपर्नेछ। जहाँ रिटर्न औसत १५ प्रतिशत हो भने जम्मा रकम २ करोड ८२ करोड रुपैयाँ हुनेछ।

उमेर ४० वर्ष नाघेको भए कसरी करोडपति बन्न सक्छ ?

तपाइँको उमेर ४० वर्ष नाघेको भए पनि ६० वर्षको उमेर नपुग्दै तपाइँले आफ्ना लागि १ करोड रुपैयाँको कोष खडा गर्न सक्नुहुन्छ। यसका लागि तपाइँले बाँकी २० वर्षसम्म प्रत्येक महिना अलि बढी लगानी गर्नुपर्नेछ। यदि तपाइँ हरेक महिना १० हजार रुपैयाँको एसआईपी गर्नुहुन्छ भने ६० वर्षको उमेरमा औसत १२ प्रतिशत रिटर्नको दरमा तपाइँले करिब १ करोड अर्थात ९९ लाख ९१ हजार प्राप्त गर्नुहुनेछ। औसत १५ प्रतिशत रिटर्न उपलब्ध भएमा पनि १.५ करोड रुपैयाँ उठाउन सकिन्छ।

१० देखि १५ वर्षमा कसरी करोडपति बन्ने ?

१० देखि १५ वर्षमा करोडपति बन्नका लागि हरेक महिना लगानीको रकम बढाउनुपर्छ। एसआईपी क्याल्कुलेटरका अनुसार १५ वर्षमा करोडपति बन्नका लागि प्रत्येक महिना कम्तीमा १५ हजार रुपैयाँको एसआईपी गर्नुपर्नेछ र त्यसमा कम्तीमा औसत १५ प्रतिशत रिटर्न पाउनुपर्छ। तर, १० वर्षमा १ करोड रुपैयाँ जुटाउनका लागि प्रत्येक महिना कम्तीमा ३५ हजार रुपैयाँको एसआईपी गर्नुपर्ने हुन सक्छ। जुन अलि कठिन हुन सक्छ। 

म्युचुअल फन्डमा लगानी गरेरमात्र करोडपति बन्न सकिन्छ ?

पछिल्लो समयमा म्युचुअल फन्डले लगानीकर्तालाई राम्रो प्रतिफल दिएका छन्। इक्विटीमा सीधै लगानी गरेर योभन्दा बढीको अपेक्षा गर्न सकिन्छ। तर, जोखिम उच्च छ र सेयर बजारमा लगानी गर्न अनुभव चाहिन्छ। म्युचुअल फन्डमा एसआईपी गर्न सबैका लागि सजिलो छ किनकि यहाँ लगानी गर्न ठूलो रकमको आवश्यकता पर्दैन। तपाइँ प्रतिमहिना मात्र १ हजार रुपैयाँमा लगानी सुरु गर्न सक्नुहुन्छ। त्यसपछि आम्दानी बढ्दै जाँदा लगानी बढाउन सकिन्छ।

म्युचुअल फन्डमा एसआईपीले कसरी उच्च प्रतिफल दिन्छ वा म्युचुअल फन्डले लगानीकर्ताको पैसासँग के गर्छ?

म्युचुअल फन्ड कम्पनीहरुले लगानीकर्ताबाट पैसा उठाउँछन् र त्यसको ठूलो हिस्सा सेयर बजारमा लगानी गर्छन्। तर, यसका लागि विज्ञहरुको टोली हुन्छ। जसले बजारको उतारचढावलाई सही रुपमा बुझ्न सक्छ। यसका लागि म्युचुअल फन्ड कम्पनीहरुले लगानीकर्तासँग शुल्क लिने गर्छन्। विशेषगरी सेयर बजारमा लगानी गर्नेबारे धेरै थाहा नभएकाहरुका लागि म्युचुअल फन्ड राम्रो लगानीको विकल्प हो।

म्युचुअल फन्डमा आफैँ पैसा लगानी गर्न सकिन्छ ? 

म्युचुअल फन्डमा लगानी गर्दा पनि जोखिम हुन्छ। त्यसैले कोष छनोट गर्न वित्तीय सल्लाहकारको सहयोग लिन सक्नुहुन्छ। त्यस्ता कोषहरुमा पैसा लगानी गर्नुहोस् जसमा थप वृद्धिको सम्भावना छ। धेरैजसो व्यक्तिले म्युचुअल फन्डहरुमा लगानी गर्न पोर्टफोलियो व्यवस्थापकहरु राख्छन्, जसले लगानीकर्ताको पैसा विविध म्युचुअल फन्डमा लगानी गर्छन्। लगानीकर्ताले समय–समयमा पोर्टफोलियो समीक्षा गर्न आवश्यक छ। 

पोर्टफोलियोमा उतारचढाव हुँदा नडराउनुहोस्। अपनाउनुहोस् यो सूत्र। 

जब सेयर बजार घट्छ तब त्यसले म्युचुअल फन्डलाई पनि असर गर्छ। यस्तो अवस्थामा अधिकांश खुद्रा लगानीकर्ता हैरान हुन्छन् र ठूलो घाटाको डरले कि त लगानी गर्न छोड्छन् वा बेचेर बाहिरिन्छन्। जुन नितान्त गलत निर्णय हो। मन्दीमा लगानीकर्ता आत्तिनुपर्छ तर यो बेला ठूला लगानीकर्ताले लगानी रकम बढाउने समय यही हो। यदि तपाइँ मन्दीमा एसआईपी बन्द गर्नुहुन्छ भने तपाइँको लगानी लक्ष्यमा पुग्न सक्षम हुनुहुने छैन। त्यसैले दीर्घकालीन लगानीकर्ताले बजारको उतारचढावबाट डराउनु हुँदैन।