काठमाण्डौ। अब बैंक तथा वित्तीय संस्थाले कर्जा सदुपयोगको सुनिश्चितता हुने गरी मात्र कर्जा प्रवाह तथा नवीकरण गर्नुपर्ने भएको छ।

नेपाल राष्ट्र बैंकले क, ख र ग वर्गका बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुलाई जारी गरिएको एकीकृत निर्देशन, २०७८ तथा सोपश्चात २०७९ माघ मसान्तसम्म जारी गरिएका परिपत्र तथा संशोधनहरु एकीकृत गरी तयार गरिएको ‘एकीकृत निर्देशन, २०७९’ जारी गर्दै यस्तो व्यवस्था गरेको हो। 

संशोधित एकीकृत निर्देशन, २०७९ मा अब बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुले ऋणीको कर्जा तिर्न सक्ने क्षमता, भावी नगद प्रवाह, आम्दानीको स्रोतजस्ता कर्जा प्रवाहका न्यूनतम आधारहरुको विश्लेषणपश्चात कर्जा सदुपयोगको सुनिश्चितता हुने गरीमात्र कर्जा प्रवाह तथा नवीकरण गर्नुपर्नेछ। राष्ट्र बैंकले यो असल कर्जासम्बन्धी थप व्यवस्था गरेको हो। 

यसैगरी राष्ट्र बैंकले खराब कर्जासम्बन्धी थप व्यवस्था पनि गरेको छ। 

भाखा नाघेको वा ननाघेको कुनै पनि कर्जा तथा सापटलाई देहायको कुनै पनि अवस्थामा खराब कर्जामा वर्गीकरण गर्नुपर्नेछ र सोका लागि बैंक तथा वित्तीय संस्थाले उपयुक्त प्रणाली एवं पूर्वाधारको विकास गर्नुपर्नेछ–

  • ऋणी टाट पल्टेमा वा टाट पल्टेको घोषणा भएमा,
  • ऋणी बेपत्ता भएमा वा ९० दिनसम्म सम्पर्कमा नआएमा,
  • कर्जा दुरुपयोग भएमा,
  • परियोजना तथा व्यवसाय सञ्चालन हुने अवस्था नरहेमा, परियोजना वा व्यवसाय सञ्चालनमा नभएमा,
  • प्रतीतपत्र, जमानत तथा अन्य सम्भावित दायित्वहरु फोर्स लोनका रुपमा कोषमा आधारित कर्जामा परिणत भएको अवस्थामा त्यसरी कर्जामा परिणत भएको मितिले ९० दिनसम्म असुली नभएमा,
  • कर्जा असुल हुन नसकी लिलामी प्रक्रिया शुरु भएको वा असुली प्रक्रिया अन्तर्गत अदालतमा मुद्दा चलिरहेको अवस्थामा,
  • कर्जा सूचना केन्द्रको कालोसूचीमा कायम रहेका ऋणीलाई नयाँ वा थप कर्जा प्रदान गरेको अवस्थामा,
  • सुरक्षणको बजार मूल्यले कर्जाको सुरक्षण हुन नसक्ने भएमा,
  • यस प्रयोजनका लागी सुरक्षण भन्नाले अचल सम्पत्ति धितोमात्र नभई परियोजना तथा परियोजनाको चल सम्पत्ति समेतलाई जनाउने छ।
  • खरिद वा डिस्काउन्ट गरेको बिल्सको भुक्तानी मितिले ९० दिनसम्म असुली नभएमा,
  • कुनै व्यक्ति, फर्म तथा कम्पनीको नाममा रहेको कर्जा अर्को व्यक्ति, फर्म तथा कम्पनीले उपभोग गरेको अवस्थामा, तर एउटै समूहमा पर्ने फर्म तथा कम्पनीको हकमा कुल सीमा कायम गर्न बाधा पुग्ने छैन,
  • टीइआर कर्जा भुक्तानी गर्ने प्रयोजनका लागि प्रतीतपत्र खोल्दाका बखत उल्लेख नगरिएको अन्य कुनै नयाँ कर्जा स्वीकृत गरी प्रवाह भएमा।
  • क्रेडिट कार्ड कर्जा भाखा नाघेको मितिले ९० दिनभित्र अपलेखन नभएमा। 
  • ऋणीले एउटै मिति वा अवधिको अलग अलग वित्तीय विवरण पेस गरेको अवस्थामा।
  • बैंक तथा वित्तीय संस्थाबाट कर्जा लिई सम्बद्ध व्यक्ति वा संस्थालाई कर्जा तथा सापट प्रदान गरेमा।