काठमाण्डौ। अमेरिकी खर्बपति व्यापारी एलन मस्क आफ्नो स्टारलिंक सेटेलाइट ब्रोडब्यान्डलाई भारत ल्याउन उत्सुक छन् ।

विश्वका सबैभन्दा धनी मस्कसामु एशियाका सबैभन्दा धनी मुकेश अम्बानी तगारो बनेका छन् ।हुँदाहुँदा त उनी आफैं सञ्चालक रहेको रिलायन्स जियो इन्फोकमले भू-उपग्रहमा आधारित इन्टरनेट सेवा शुरु गर्न लागेको छ ।

गत शुक्रबारदेखि शुरु भएको ‘इन्डिया मोबाइल कंग्रेस २०२३’ मा उक्त कम्पनीले  ‘जियो स्पेस फाइबर’ परियोजनाबारे सहभागीहरुलाई जानकारी दिइरहेको छ ।

हाल कम्पनीले फिक्स्ड लाइन र वारयलेसमार्फत ४५ करोडभन्दा धेरै ग्राहकलाई उच्च गतिको ब्रोडब्यान्ड इन्टरनेट उपलब्ध गराइरहेको छ । रिलायन्स जियोका अध्यक्ष आकाश अम्बानीले अबको सेटेलाइट नेटवर्कले देशको विकटतम् स्थानमा पनि जियो टू फाइभजीको पहुँच र स्तर बृद्धि गर्दै मोबाइलमा सवैको पहुँच बढाउन सहयोग गर्ने बताएका छन् । 

जियोसँगै भारतमा अर्को युटेलस्याट–वानवेब एयरटेल ग्रुपमार्फत अर्को महिनादेखि सेटेलाइट ब्रोडब्यान्ड सेवा उपलब्ध गराउने तयारी गरिरहेको छ ।

भारतीय भिमकाय दूरसञ्चार कम्पनी रिलायन्स जियो अम्बानीको कम्पनी हो ।उता मस्कले पनि केहि समयअघि अमेरिका भ्रमणमा रहेका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीलाई भेटेर आफू भारतमा स्टारलिंक लञ्च गर्न इच्छुक रहेको बताएका थिए ।

स्टारलिंक इन्टरनेटको पहुँच नपुगेको अनि उच्च गतिको सेवा नपाइने भारतको विकट गाउँहरुका लागि अनि नै उपयोगी हुने मस्कको भनाइ छ । उनले सन् २०२१ मै भारतमा स्टारलिंक लञ्च गर्न खोजेका थिए । तर उनर्ला भारतीय अधिकारीहरुले स्टारलिंक लञ्च गर्ने अनुमति दिएनन् ।

एयरटेल र जियो दुवैलाई आफ्ना स्याटलाइट कम्युनिकेसन्स सेवा व्यावसायिक रूपमा उपलब्ध गराउन स्पेक्ट्रम चाहिन्छ । कुन विधिबाट एयरवेभ उपलब्ध गराउने भन्नेबारे भारत सरकार अनिश्चित रहेकाले स्याटलाइट इन्टरनेट तत्कालका लागि अन्योलकै विषय हुने देखिन्छ ।

भारत सरकारले बाँड्ने सेटेलाइट ब्रोडब्यान्ड स्पेक्ट्रमको मामिलामा स्टारलिंक र रिलायन्स बीच द्वन्द्व के आखिर के कुरमा भइरहेको छ त ?हुन त स्टारलिंकले भारतलाई स्पेक्ट्रमको लिलाम बिक्री नगर्न फकाइरहेको छ ।

अन्तरराष्ट्रिय स्तरमा चलनचल्ती भए जस्तै स्पेक्ट्रमको लाइसेन्स बाँड्न भनिरहेको छ । यो प्राकृतिक संशाधन भएकोले यसलाई कम्पनीहरुले बाँडेर चलाउनु पर्छ भन्ने स्टारलिंकको धारणा छ ।

लिलामीले भौगोलिक प्रतिबन्ध लगाउने अनि खर्च पनि बढाउने कम्पनीको भनाइ छ । उसले चाहिं सरकारसँगलिलाम बढाबढमा खोल्न भनेको छ । यस मामिलामा स्टारलिंक र रिलायन्सको मतभेद चुँलिदैं गइरहेको छ । -एजेन्सी